Lần trước, mình có chia sẻ về khoảng trống kiến thức giữa sinh viên IT và lập trình viên. Đó là một trong những lý do mà tuy ngành IT hiện đang khát nhân lực, các công ty tuyển dụng rất nhiều nhưng không tìm được người phù hợp.

Là sinh viên, đã bao giờ bạn tự hỏi: Mình phải học gì, làm gì để không thất nghiệp, ra trường có việc làm chưa? Nếu chưa thì hãy bắt đầu tự hỏi từ bây giờ đi nhé! Bài viết này sẽ giúp bạn trả lời một phần câu hỏi trên.

Học cách tìm hiểu thị trường

Ngày xưa, các cụ có câu “Biết người biết ta, trăm trận trăm thắng”. Muốn xin được việc thì phải biết cách tìm hiểu thị trường, xem ngôn ngữ nào đang hot, công nghệ nào đang được dùng nhiều để từ đó bổ sung kiến thức cho phù hợp.

Tìm hiểu thị trường có khó lắm không? Thật ra rất đơn giản, bạn chỉ việc chịu khó đọc một số khảo sát của các trang chuyên về việc làm như khảo sát sau: Khảo sát của topIT.

Đọc sơ qua, ta dễ thấy là JavaScript đang hot, tiếp đến là PHP, C#, Java. Về mảng web, các framework đang được dùng nhiều là Bootstrap, jQuery, AngularJS, NodeJS. Tự học các framework này sẽ giúp bạn dễ tìm việc hơn rất nhiều!

Để rõ ràng hơn, các bạn có thể xem một số mẫu tin tuyển dụng trên itviec, vietnamwork, careerbuilder để xem các công ty họ cẩn tuyển người có những kĩ năng gì, từ đó trau dồi thôi!

Điều quan trọng nhất, nếu muốn có việc làm, đương nhiên là phải học cách… xin việc. Dù bạn có giỏi cỡ nào mà không xin được việc thì cũng… vô dụng. Muốn xin được việc phải viết được một mẫu CV ổn, phải qua được vòng phỏng vấn.

Vậy làm sao để viết CV đẹp, làm sao vượt qua vòng phỏng vấn tuyển dụng? Mình đã có viết đầy đủ rồi nên các bạn chịu khó xem lại series Muôn nẻo đường tìm việc nha.

Lấy kinh nghiệm ở đâu ra?

Có một thực tế trớ trêu như thế này: Nhiều công ty chỉ thích tuyển người đã có kinh nghiệm!

Sinh viên ra trường không có kinh nghiệm -> thất nghiệp -> không được làm việc -> không có kinh nghiệm, tạo thành một vòng lẩn quẩn.

Vậy sinh viên kiếm kinh nghiệm ở đâu ra?

Cách đơn giản nhất là cố gắng đi thực tập vào năm 3. Việc đi làm sẽ dạy bạn được rất nhiều điều: làm dự án thực tế ra sao, quy trình thế nào, làm sao làm việc với khách hàng, đối xử với đồng nghiệp và cấp trên.

Tốt nhất là nên đi thực tập có lương, lương thấp cũng không sao, quan trọng là môi trường tốt, mình được làm nhiều, học hỏi được nhiều.

Nhà tuyển dụng cần kinh nghiệm để chứng tỏ bạn có khả năng, bạn làm được việc. Nếu không có cơ hội đi thực tập, bạn có thể làm free lance, làm các pet project hoặc dự án từ thiện.

Khi làm xong, bạn nhớ deploy dự án lên đâu đó, bỏ code lên github; sau đó bỏ các dự án đó vào CV, đem khoe với nhà tuyển dụng để chứng tỏ năng lực nhé.

Tự học, tự trang bị kiến thức như thế nào?

Để không thất nghiệp, bạn cũng phải biết cách tự học để trang bị kiến thức cho bản thân mình.

Kiến thức trong ngành mình rất rộng, tài liệu học cũng rất nhiều và đủ thứ thượng vàng hạ cám. Nếu không biết cách học, bạn sẽ dễ bị loạn, mất thời gian mà khó đạt được mục tiêu (Hồi mình tự học UI/UX, học Cloud hay tìm hiểu về Data Mining cũng thế).

Theo mình, để việc học trở nên hiệu quả, các bạn nên làm theo những bước sau đây:

1. Xác định thứ cần học: Đừng ôm đồm, hãy tập trung vào học một thứ trước. Đừng học Java, PHP, C# cùng một lúc mà hãy học một ngôn ngữ thôi! Chọn một ngôn ngữ, một framework, đào sâu vào, đến khi nào thành thạo thì bắt đầu học cái mới.
2. Xác định con đường: Ví dụ muốn làm front-end dev, bạn cần tìm hiểu về HTML/CSS/JS cơ bản, rồi mới bắt đầu tìm hiểu các framework. Làm gì cũng vậy, nên học kiến thức nền trước rồi nâng cao dần, chứ đừng đâm đầu vào học framework ngay.
3. Xem lại bản thân: Nhớ xem lại những gì mình đã biết, bổ sung những gì mình chưa biết. Đừng nghĩ rằng mình đã biết hết! Đến bản thân mình, lâu lâu những thứ mình tưởng rằng đã biết rồi vẫn thấy thiếu hụt tùm lum, phải học lại để bổ sung này!

Nói chung, dù bạn có học cách nào thì cách tốt nhất vẫn là làm. Bạn có xem 3-4 khoá học, đọc hết 3-4 cuốn sách mà không viết dòng code nào thì cũng không tiếp thu được. Nhớ vừa học, vừa code, vừa áp dụng để tiếp thu kiến thức nhé!

Kết

Hi vọng bài viết này đã giúp bạn đỡ “bối rối” hơn, biết được phần nào những việc mình cần làm để lúc ra trường có thể tìm được một công việc ưng ý. Bạn nào có kinh nghiệm muốn chia sẻ thì cứ đăng trong phần comment nhé!

Bonus: Các bạn có thể tìm hiểu thêm qua slide thuyết trình và video phần trình bày của mình về chủ đề “Sinh viên IT học và làm gì để không thất nghiệp” nhé. Nếu chưa follow fanpage thì nhớ like và follow để đọc những bài viết hay mỗi ngày nghen.

30s quảng cáo

Những điều đề cập trong bài viết (cách tự học, cách viết CV, trả lời phỏng vấn) đều được giải thích rõ trong cuốn sách “Code dạo kí sự – Lập trình viên đâu phải chỉ biết code” do mình viết. Quyển sách bao gồm những kĩ năng từ mềm đến cứng mà mỗi developer phải có, đảm bảo sẽ rất có ích cho các bạn sinh viên hoặc lập trình viên đã đi làm. Các bạn xem thông tin và đặt mua sách tại đây nhé: Sách Code Dạo Ký Sự.