Chuyện linh tinh, Chuyện nghề nghiệp

Bức xúc chuyện nghề – Phần 1: Gạch đá bủa vây ngành IT và Developer

42 Comments

Gần đây, đọc báo đài mình bỗng thấy ngành IT bị trù dập dữ dội. Bản thân sinh viên IT, lập trình viên Việt Nam đã chịu đủ mọi thứ thiệt thòi, nay lại còn bị báo chí trù dập, cấp trên chèn ép.

Do khá bức xúc nên hôm mình viết bài này, vừa để chửi và xả cho bớt ức chế, vừa để bênh vực anh em developer và góp vài ý kiến cá nhân giúp ngành tốt hơn. Các anh em cứ thoải mái vừa uống trà vừa đọc nhé!

Bài viết gồm 3 phần:

Gạch đá tới tấp vào đầu ngành IT!

Ngành IT và developer chịu khá nhiều gạch đá từ báo chí cho tới… chị em HR:

  • Làm việc đến còng lưng, OT đến mỏi mắt để nhận đồng lương ba cọc ba đồng, chả đủ tiền mua bỉm sữa cho con thì bị báo chí đôn là lương bong bóng, lương trung bình vài nghìn.
  • Công ty trả lương thấp, trù dập, chuyển công ty khác thì bị chê là hay nhảy việc, thiếu trung thành!
  • Các công ty tuyển cho nhiều, xong vắt chanh bỏ vỏ, không chú trọng vào đào tạo, cho nhân viên làm mấy dự án cũ kỹ chả học được gì, xong lại than nhân viên thiếu khả năng chuyên môn. Chuyên môn trên trời rớt xuống à?
  • Vài thanh niên mở được công ty thì bắt đầu chê trình độ và mặt bằng chung của developer Việt. Tiền ít đòi hít … chồn thơm, không offer được mức lương, title người ta mong muốn, bắt đầu chê để dìm hàng.
Làm dev ở Việt Nam đã vất vả còn dễ ăn nhiều gạch đá

Tất nhiên, trong chuyện này, cũng có 1 phần là lỗi của bản thân lập trình viên. Tuy nhiên, đa phần là do lỗi của hoàn cảnh, của công ty nhiều hơn. Cùng đọc phần dưới để biết rõ hơn nhé!

Lương có thật sự là cao, hay đang bị thổi phồng quá đáng?

Các bạn lều báo rất thích lôi chuyện lương cao lương thấp ra mà nói. Gần đầy, có khả nhiều bài viết về chuyện lương ngành IT, đa phần đều giật tít câu view, thổi phổng sự thật:

Chả biết sao chứ mình nghe nhiều nơi lương công nhân, bảo vệ còn được 5-9 triệu. Sinh viên IT vừa ra trường có bằng ĐH may mắn thì được khoảng 7-8 triệu, còn thử việc thì chỉ được 2,3 triệu hoặc không lương! Công nhận là cao thật đấy! Bạn nào có các mức lương 2000$, trăm triệu như trong bài báo thì comment cho mình biết nhé.

Báo chí cứ gieo tư tưởng rằng ngành này lương cao, lương không tương xứng với khả năng mà… quên nhu cầu thị trường. Theo quy luật cung-cầu, khi nhu cầu thị trường cao, lượng cung cấp không đủ, giá cả sẽ tăng. Là lập trình viên, chúng ta phải tranh thú lúc sức lao động mình giá còn cao để bán cho được giá chứ nhỉ?

Tranh thủ bán sức lao động cho được giá chứ nhỉ?

Nhiều nhà tuyển dụng chống chế: Lương của lập trình viên quá cao so với giá trị đem lại cho công ty! Ơ hay, lương cao hay thấp là do thị trường quyết định. Giả sử bạn vào ăn nhà hàng, giá cao chót vót nhưng lượng thức ăn ít, giá trị đem lại ít. Bạn có thể không ăn, hoặc tìm cách tận hưởng các giá trị khác như phục vụ, không gian.

Nếu công ty cảm thấy vậy thì công ty có thể không thuê, hoặc tìm cách đào tạo và khuyến khích để nhân viên đem lại giá trị cao nhé!

Lý do khan hiếm nhân sự và nhảy việc

Nhiều công ty cũng rất là kì, tiền ít đòi hít … chồn thơm. Họ muốn tuyển lập trình viên giỏi kĩ thuật, nhiều kinh nghiệm, giỏi tiếng Anh mà chỉ trả mức lương “phải chăng” (còn gọi là lương chết đói), rồi lại than không tìm được ứng viên, hoặc ứng viên không đủ trình độ.

Xin lỗi nhé, tuổi gì, dev có khả năng thật sự thì nó không ngu mà làm việc với mức lương “phải chăng” đó đâu! Mà cũng chẳng cần phải là dev, thử ra Trần Duy Hưng tìm một em chân dài, ra trắng, dáng ngon, mặt người mẫu với giá 2-300k xem! Có mà tìm đến già cũng không ra đâu

Một số khác lại chê nhân viên hay nhảy việc, độ trung thành thấp! Đây một phần cũng là lỗi của developer chúng ta, mới làm được vài tháng đã nhảy việc vì… chán công ty, muốn lương cao hơn. Tỉ lệ này ở ngành IT nước ngoài cũng na ná vậy.

Đa phần các công ty rất ghét điều này, vì họ sẽ bị lỗ khi bỏ công đào tạo bạn. Tuy nhiên nhảy việc nhiều sẽ giúp bạn mau lên lương, lên chức hơn so với việc… ngồi lỳ tại một công ty. Nhưng nhớ cẩn thận đừng nhảy việc nhiều quá, người ta xem CV sẽ sợ không dám tuyển đâu.

Chuyện nhảy việc có những lợi ích và tác hại của nó

Chuyện chê bai developer Việt Nam và ngành IT

Ngoài ra, gần đây còn có một trò khác là… chê bài trình độ developer Việt Nam. Các bác này nọ cứ khoái lôi nước ngoài ra so sánh rồi chê trình độ IT Việt Nam. Sao không so sánh môi trường làm việc và mức lương luôn đi!

Điển hình như cách đây vài tháng, có một bài chê bai cách đặt title của developer Việt Nam (Bài viết có tính xây dựng, khá hay và đáng đọc, chỉ có đôi chỗ mình không đồng tình):

Bác Quốc Nguyễn đã có một bài phản pháo khá hay về vụ này, các bạn có thể đọc thử tại đây.

Gần đây, mình cũng vừa thấy một bài ném đá developer trên linkedin với cái tựa rất kêu Ngành IT VN đang đẻ ra một lũ ngông nghênh ảo tưởng về năng lực của mình (Vậy mà còn được nhiều like share mới chết).

Mình nghĩ chắc thanh niên này chỉ trả nổi lương 8-10 củ, tiền ít đòi hít … chồn thơm, không offer được mức lương và title người ta mong muốn nên mở mồm chê để dìm hàng.

Thú thật, từng làm việc và phỏng vấn trong và ngoài nước, mình cảm thấy khả năng technical của developer Việt ko thua gì các nước khác. Nếu có, chắc chỉ vài mặt như tư duy sản phẩm, kĩ năng mềm, định hướng nghề nghiệp. Đây lại là lỗi của hệ thống giáo dục, của hệ thống chứ đâu phải hoàn toàn là lỗi của lập trình viên?

Tạm kết

Phù, xả một hồi thì mình cũng bớt ức chế rồi. Tuy vậy, chỉ một bài viết là không đủ để bày tỏ hết sự bức xúc và nỗi lòng của mình nên phải viết bài phần. Các bạn đón đọc phần 2 – Trông người lại nghĩ đến ta nhé!

Ở phần sau, chúng ta cùng thảo luận xem lý do vì đâu mà ngành IT Việt Nam lại chịu nhiều điều tiếng, thua kém hơn so với ngành IT ở các nước tân tiến!

42 thoughts on “Bức xúc chuyện nghề – Phần 1: Gạch đá bủa vây ngành IT và Developer”

  3. Chuẩn đại ca. Thích nhất câu “tiền ít mà hít … chồn thơm”. Cty offer thì ít mà đòi người làm việc giỏi. Trả tiền ít mà đòi nhân viên phải cống hiến hết mình. Phỏng vấn thì người nào giỏi hơn người phỏng vấn thì loại. =))). k thể đỡ được

    Like

    Reply

  4. Thật tâm mà nói cách thức kinh nghiệm quản lý dự án, PM Việt Nam còn thấp, dev ở Việt Nam chất lượng không được tốt vì nếu vào môi trường suốt ngày OT, ngập mặt trong bug thì thời gian đâu mà học tập, rèn luyện bản thân. Cty thì chỉ mong tuyển đc ứng viên lương thì vừa phải và làm thì như siêu nhân ^^. Tóm lại khi còn trẻ hãy chăm chỉ rèn luyện bản thân, tìm môi trường làm vừa đủ và gia tăng tay nghề hơn ;).
    Chấp nhận làm dev vất vả lắm, cố lên nha các dev ^^

    Liked by 3 people

    Reply

  6. Mình cũng đã từng may mắn tham gia nhiều công ty từ Việt Nam, Nhật, Pháp và hiện tại là VN. Cty nước ngoài lương có nhỉnh hơn 1 chút nhưng họ xem bạn ko phải là con người. Mình làm dc hơn 3 năm thì môi trường làm viêc là cái quan trọng nhất. Kỹ thuật rồi cũng lạc hậu, lương đủ sống, anh em vui vẻ là được.

    Liked by 1 person

    Reply

    1. bạn làm cho thằng Nhật vs Việt nó bắt bạn cày như con trâu là phải rồi! thử kiếm mấy thằng Châu Âu ấy , thường bọn nó quan tâm đời sống nhân viên hơn!

      Like

      Reply

  11. Rất là đồng tình với bài viết. Làm dev mà lương $2000 chỉ có ở nước ngoài, làm cho công ty việt nam mỗi lần estimate dự án toàn bị kỳ kèo từng giờ từng phút. Dự án bị trễ dù không biết là lý do gì vẫn có cớ để dìm hàng năng lực nhân viên. Giờ tìm việc toàn thấy công ty nào đòi tuyển senior lương $700, skip ngay không cần suy nghĩ.

    Rất mong bài tiếp theo, hi vọng anh Hoàng sẽ tiếp tục chia sẻ cảm nhận.

    Like

    Reply

    1. Thật ra mức 2000 thì tầm senior, code cứng 3-5 năm thì cũng có đấy bạn, ko nhiều thôi :3.

      Mỗi tội các bác lều báo cứ làm như tìm khơi khơi là ra job 2k ấy

      Like

      Reply

  12. Hồi mình đi học báo chí cũng bơm ngành ngân hàng lên tận mây(ngành hot) tuy nhiên vô ub.com.vn mà xem làm GDV cũng bị chửi lên chửi xuống,nv tín dụng thì sợ nợ xấu, một tháng phải huy động 25 tỉ. Dạo gần đây, báo chí lại tung lên cách mạng 4.0(vnexpress,tuoitre) rồi lương IT ngàn đô. Mà thế giới phẳng, developer đạt chuẩn thế giới thì họ cũng freelance. Công ty họ tưởng đào tạo 1 sv UIT, BK, KHTN dễ lắm, ngồi máy 8-12h đọc doc, cày thuật toán => ra trường OT rất trâu nhưng kỹ năng, tiếng anh thì thiếu bởi để học toeic- eilts cũng 1-3 năm thật siêng năng, tốn 10-100 tr. Sv okie thuật toán thì yếu tiếng anh, Sv tiếng anh okie thì đào tạo 1-2 năm. Còn sv thuật toán + tiếng anh thì họ đã sang singapore, Nhật để làm rồi. Nhiều Dev đi làm cũng vì tiền lo cho gia đình, vợ con, trả góp nhà nên cứ chổ nào trả lương cao thì họ làm. Tại sao lại có bong bóng như vậy? vì AI, Amazon, Apple, Samsung, Ford với AI chỉ cần 1 dàn rô-bốt có thể làm thay 1000-2000 người, xe tự lái, máy bay giao hàng thông minh sẽ giúp họ tiết kiệm hàng tỉ đô. Chỉ mong cộng đồng Dev việt nam vừa giỏi technical vừa giỏi ielts thay thế dần dần dev Ấn Độ, Trung Quốc. Muốn đào tạo ra một Dev tại ÚC đạt chuẩn thế giới (120-150 ngàn usd úc). Mấy công ty việt nam sao phải than thở thiếu nhân lực, nếu thiếu thì thuê dev Ấn, Hàn xem họ có hét ra lửa không!!

    Liked by 1 person

    Reply

    1. Mấy công ty việt nam sao phải than thở thiếu nhân lực, nếu thiếu thì thuê dev Ấn, Hàn xem họ có hét ra lửa không!!

      Đúng là học páo trý =)) Đọc dài voãi ra, chốt mịa 1 câu cho nó xong đi 😀

      Like

      Reply

  14. Kể ra báo viết thật có quá đáng.Kiểu như lương bọn bank ấy.Rồi chúng chưởi cho.Nhưng mấy vấn đề này đều có hai mặt.Hoan ngênh tinh thần cống hiến cảm xúc và cái nhìn của bác.Mình có bạn nuôi chồn hôi để ăn cafe những chẳng bỏ công lãi,có lẽ chuyển qua nuôi chồn thơm

    Liked by 2 people

    Reply

  15. – Đọc mà cứ buồn cười, cười xong thấy cay và nghẹn. haizzz
    Mình cũng đi làm từ khi còn là sinh viên năm 2. Hồi đó xin vào làm không lương với mục đích học hỏi (xin làm có lương không đâu nhận cả).
    – Cày cuốc được 3 tháng thì thấy trình lên to rõ rệt luôn, làm 7 tháng không lương thì đến tháng thứ 8 bắt đầu sếp trả lương 3tr/ tháng (hớn như chó). Ngày lĩnh lương mua ngay thùng coca về uông cho đã đời!!
    – Rồi thì thấm thoát mình cũng có 2 năm 7 tháng kinh nghiệm. Giờ vẫn còn chưa ra được trường vì nợ môn rồi thi tạch (cơ bản là để có được kinh nghiệm như giờ, mình cũng phải đánh đổi nhiều thứ, đáng nhẽ điểm phẩy mà cao là mình được làm đồ án rồi, đằng này phải học và thi tốt nghiệp T___T)
    – Giờ đang nghỉ việc để tập trung học cho xong mà thỉnh thoảng ông sếp vẫn gọi với nhắn tin rủ đi cafe định lôi kéo mình về công ty và hứa trả 7tr/tháng (vãi đái, mình cười rồi im lặng tợp 1 ngụm cafe)

    Liked by 1 person

    Reply

    2. Không biết anh giờ cuộc sống như nào rồi ha,nếu còn mong anh đc rep cmt này ạ. Em xin cảm ơn !!!

      Like

      Reply

  16. Đồng ý và không đồng ý.
    Về salary thì tạm thời tui cũng đạt được con số 2k. Nên cũng xin nói vài ý.

    – Không riêng gì dev VN mà nói chung ở bất kì đâu. Mình cực kì dị ứng kiểu làm việc hết giờ rồi về rồi xách đít đi bá banh, cafe …
    Mình cần người mà sống và thở trên bàn làm việc. Ra ngoài chỉ khi quá mệt mỏi và cần relax nhẹ thôi.
    – Việc kiếm job 2k hay hơn mình thấy có quá khó đâu. Chỉ yếu bạn tới đâu thôi.

    Tuy nhiên:
    Anh làm vì tiền hay a xem cv đó là cuộc sống của a.
    Khi a xem nó là cuộc sống thì a cứ làm một cách miệt mài. Và rồi 1 ngày nào đó tự khắc a sẽ có mức lương đó. Thay vì cứ đi tìm kiếm !

    Like

    Reply

    1. ông có bị ngáo không, làm việc đẻ sống hay sống để làm. Làm cái gì cũng vậy mục đích là kiếm tiền làm xong thì phải quan tâm tới đời sống tinh thần. Nói chuyện ngáo không tin nổi. Còn việc ông 2k mà ông làm ngày mười mấy tiếng thì khác gì thằng 2k làm 8 tiếng 1 ngày. Tắt máy ra đường mà gặp gỡ bạn bè, cà phê cà pháo đi k ngu người đi đó

      Like

      Reply

      1. Well … có thể thấy bạn không phải thuộc typ người có đam mê với công việc.

        Làm việc để sống hay sống để làm việc sẽ không cần trả lời nếu bạn xem công việc là sự đam mê, là cuộc sống.

        Còn con số 2k thì mình k nói là làm 8 hay 10 tiếng. Mà chỉ nói là dễ kiếm. Và 1 trong những cách để kiếm là tự xem công việc là cuộc của mình, thì bạn không thấy mệt mỏi. Tự mình sẽ càng lúc càng improve chuyên môn => Kiếm được nhiều hơn ( dù rằng mục đích k phải là kiếm nhiều hơn ).

        Bạn bè vẫn có thôi. Nhưng hãy để scope trong phạm vi chuyên môn nhất có thể.

        Like

      2. Nói thêm xíu
        Có bao giờ bạn đang làm 1 cái gì đó … và rồi hết giờ làm. Dù rằng nó không phải là deadline. Bạn sẽ làm gì
        # Buộc mình làm tiếp cho xong. Vì nếu không xong sẽ cực kì khó chịu trong người, thậm chí quạu quọ.
        # Thôi kệ, mai làm

        Mình thì prefer ý trên. Đơn giản, vì đó mới chính là cuộc sống của dev … Sống và chìm trong các suy nghĩ của công việc ( mà mình thích ). Phải giải quyết cho xong !
        N lần buộc phải dứt ra khỏi công việc vì n lý do. Và sau đó là cái đầu luôn bị nghĩ về nó, cái gì cũng cảm thấy bực bội và … đố mà về nhà ngủ được !!!

        It’s developer life.

        Like

    2. làm viêc thì phải cân bằng giữa công việc và cuộc sống,gia đình,bạn bè,làm cho cố kiếm cho nhiều tiền đến khi có vài tỷ thì nhìn quanh ko có ai,bạn bè cũng ko,gia đình cũng ko,OT cho lắm rồi đổ bệnh cũng lấy tiền đó đi chữa bệnh thì t thà ko OT nhưng sức khoẻ ổn áp,ít tiền 1 chút còn hơn,còn ông thích OT sau 8 tiếng hành chính thì đó là chuyện của ông,tự dưng người khác ko OT,đi giải trí sau giờ làm việc thì ông kêu dị ứng ,méo hiểu kiểu gì luôn,ngta có cuộc sống của ngta chứ cha nội,áp đặt tư duy của mình lên ng khác như thế tưởng là hay

      Like

      Reply

      1. Dĩ nhiên bạn có cách sống của bạn. Nhưng tui thấy k phù hợp thì tui dị ích. Chúng ta có thể làm chung hoặc k làm chung. Điều bth thôi.
        Còn làm bệnh rồi die uh ? Uh cũng bth..ai mà k die. Nếu sợ die thì ta đừng chọn cv này 🙂

        Like

  17. Bạn kinh nghiệm mấy năm rồi ?? Nếu khoảng 2-3 năm kn ở năm 2019 mà mức lương 2K thì cũng chẳng phải hiếm j đâu, bài viết này 2 năm rồi, tiền Việt mất giá nhanh lắm.

    Và cái thứ 2 , bạn đừng có nghĩ cứ coi “công việc là cuộc sống thì rồi tự khắc có lương cao” , đời ko có màu hồng như vậy đâu nhé! Có thể bạn may mắn tìm đc 1 công ty tốt , quan tâm công bằng với nhân viên, nhưng đa số cty ở VN ko có như vậy đâu. Điển hình là FPT , thách bạn giỏi đến mấy mà xin vào từ lúc Fresher leo lên đc lương cao , nhiều người làm gần 10 năm vẫn hưỡng lương chết đói , vì chính sách của nó là như vậy rồi , chỉ có apply vào làm sếp mới mong có lương cao thôi đúng nguyên tác “vắt chanh bỏ vỏ” .

    Còn mấy cty Châu Âu thì thường sóng phẳng hơn , định hướng thăng tiến cho nhân viên rõ ràng.Công ty Nhật muốn lương cao phải xkld sang Nhật làm cho nó , ko hề dễ vì đòi hỏi tiếng Nhật giỏi. Mà đa phần LTV VN ko giỏi ngoại ngữ nên số phận cũng dừng chân tại mấy cty VN thôi.

    Like

    Reply

    1. Hem liên quan nhưng mà sao bà con cứ thích chui đầu vô FPT rồi than nhỉ :v
      Mà ở góc độ mình chơi chung với mấy ku bên FPT thấy cũng khẩm lương thấy bà. 5-6k là bình thường :v

      Hay tại cái định nghĩa bạn nói là những người làm lâu nhưng trình vẫn không có gì gọi là “monster” “master” :p

      Like

      Reply

  18. Nah . Con số 2k ý mình nói là mình reach được rồi, nên mới “tạm cho phép bản thân” mình được comment. Chứ k phải ý nói “Ta đây lương 2k”.
    2k ngày nay sống sao trời 😐

    “Và cái thứ 2 , bạn đừng có nghĩ cứ coi “công việc là cuộc sống thì rồi tự khắc có lương cao” , đời ko có màu hồng như vậy đâu nhé! Có thể bạn may mắn tìm đc 1 công ty tốt , quan tâm công bằng với nhân viên, nhưng đa số cty ở VN ko có như vậy đâu. Điển hình là FPT , thách bạn giỏi đến mấy mà xin vào từ lúc Fresher leo lên đc lương cao , nhiều người làm gần 10 năm vẫn hưỡng lương chết đói , vì chính sách của nó là như vậy rồi , chỉ có apply vào làm sếp mới mong có lương cao thôi đúng nguyên tác “vắt chanh bỏ vỏ” .”

    Vậy tại sao bạn không can đảm nhảy công việc.
    Tự khác có lương cao ở đây là: Khi bạn xem cv là cs thì dần dần chuyên môn sẽ phát triển. Khi đó mọi người sẽ tìm đến bạn, bạn tự do bay nhảy hơn. Mà không lo sợ bất kì điều gì.

    Like

    Reply

    1. Để cái tên như thằng trẻ trâu vậy dạy đời cái đmm. Cố mà làm thêm vài năm nữa với cái đam mê của m rồi đổ bệnh ra rồi lúc đó mà đam với mê, éo có sức khỏe thì m sông với đam mê được ?? Dạy đời ngu mà cứ thích xồn xồn

      Liked by 1 person

      Reply

  19. @SoulEvilX
    Không liên quan nhưng cách nói chuyện của ông thấy ghét thật,
    Vô page của ông đọc toàn mấy cái xàm l*n

    Like

    Reply

  20. Các công ty tuyển cho nhiều, xong vắt chanh bỏ vỏ, không chú trọng vào đào tạo, cho nhân viên làm mấy dự án cũ kỹ chả học được gì, xong lại than nhân viên thiếu khả năng chuyên môn. Chuyên môn trên trời rớt xuống à?
    Câu này em thấy hay nhất từ lúc đi học cho tới giờ

    Liked by 1 person

    Reply

  21. e nghĩ ở nước nào cũng vậy thôi. lúc nào chả có người giỏi và kém. mấy ô cứ gặp người giỏi thì im ỉm còn gặp ô kém kém 1 tí thì kêu này kêu nọ.

    Like

    Reply

Leave a comment