Hôm nay, chúng ta vừa đọc vừa ngẫm nghĩ về 1 câu chuyện ngắn ngủi nhưng khá sâu sắc giữa bậc thiền sư và một chàng coder trẻ tuổi nhé.

Chuyện về bậc thiền sư…

Chuyện kể rằng, ở nước Việt có 1 bậc thiền sư tiếng tăm lừng lẫy. Nghe đồn rằng, ngài trên thông Cloud, dưới tường DevOps.

Dự án từ to tới nhỏ gì cũng đã từng làm qua. Code ngài viết ra không những không có bug mà còn trong sáng như nước hồ thu. Hệ thống dưới bàn tay của ngài chạy mượt mà như nước chảy mây trôi, trăm ngàn người dùng cũng không hề suy suyễn.

Theo ngành vài chục năm, tuy thân đã già nhưng trí chưa già, ngài vẫn ngày ngày viết code, thiết kế architecture, đi giảng đạo nâng cao trình độ cho con cháu trong ngành.

Một ngày nọ, khi ngày đang giảng đạo, bỗng có một chàng trai trẻ tên Hoàng cầu kiến.

Và chàng trai trẻ

Hoàng vốn theo nghiệp đã vài năm, nhưng mãi không thấy trình độ của mình tăng tiến. Nay làm Java, kia làm C#; trước vừa đụng Vue, hôm sau lại dùng React. Do vậy đi làm 2, 3 năm trời vẫn mãi ở chức Junior quèn.

Hoàng tự thấy sự học của mình tuy rộng mà không tinh, công nghệ thì cứ thay đổi mãi, chạy theo không kịp. Hoàng cúi đầu hỏi bậc thiền sư

Bẩm thầy, sự học vô biên, công nghệ ngày càng biến chuyển. Con tự thấy đã tốn nhiều công sức mà vẫn không theo nổi. Vậy phải làm sao?

Lời dạy của thiền sư

Thiền sự khẽ cười gật đầu, rồi hỏi Hoàng những câu vô cùng cơ bản như:

• Con có biết server/client gửi và nhận request như thế nào không
• Con có biết JavaScript xử lý cây DOM ra sao không
• Khi code bị lỗi, con có biết cách tốt nhất để tìm và xử lý vấn đề không?

Hoàng không trả lời được, ấp a ấp úng lắc đầu. Thiền sự lại cười, vuốt vuốt chòm râu dài nói tiếp.

Thuở xưa, Trang Tử đã từng dạy trong Nam Hoa Kinh:

Ngô sinh dã hữu nhai, nhi tri dã vô nhai; dĩ hữu nhai tùy vô nhai, đãi dĩ ! (吾生也有涯，而知也無涯。以有涯隨無涯，殆已)

Sinh lực của ta thì có hạn, mà sự muốn biết của ta thì không bờ bến. Đem cái có hạn (như sinh lực của ta) để mà chạy theo cái không bờ bến (như lòng ham muốn của ta) là nguy vậy!

Con người ta chỉ có 8 tiếng mỗi ngày, còn trí thức thì vô hạn. Nay con cứ chạy theo công nghệ, đam mê cái vô hạn, trong khi căn cơ nền móng còn không vững. Nếu cứ như vậy, cả đời con cũng không bao giờ thoát kiếp junior được.

Một lời đại ngộ

Bậc thiền sư nói tiếp: Học công nghệ cũng tốt, đi làm cũng cần, nhưng để đi sâu, đi xa, con phải nắm vững căn bản hơn:

• Học cách một hệ thống hoạt động như thế nào, từ client/server cho tới Database
• Học kĩ năng debug, kĩ năng phân tích vấn đề
• Đừng mù quáng chỉ biết làm mà không nghỉ. Khi sử dụng một công nghệ gì đó, hãy xem nó có gì hay, có gì tốt để sau này ta áp dụng

Hoàng vừa nghe vừa gật đầu

Bẩm thầy, bây giờ con đã thông hiểu. Con chỉ muốn biết, làm sao để có thể đạt tới cảnh giới như của thầy?

Bậc thiền sư phất phất tay áo, quay đầu bỏ đi. Khi bóng ngài đã khuất rồi, chợt có tiếng vọng lại:

Thời gian! Học thức không phải là thứ có thể dễ dàng thu được ngày một ngày hai. Phải đổ máu và mồ hôi, trải qua vài chục năm rèn luyện thì mới thu được.

Hoàng bỗng đốn ngộ. Hóa ra dù người có thông mình tới đâu, đều phải trải qua thời gian trui rèn mới thành tài được! Chẳng trách anh hào trong ngành đều là những bậc cao niên cả.

Tạm kết

Những lời Code Dạo muốn nhắn gửi tới bạn, truyện đều đã nói cả rồi.

Nếu có đôi khi bạn cảm thấy chán nản muốn bỏ nghề, cảm thấy mình không hợp ngành này, cảm thấy buồn vì mình làm lâu không thăng tiến, mong bạn hãy nhớ đến những lời của bậc thiền sư:

Học thức không phải là thứ có thể dễ dàng thu được ngày một ngày hai.

Có thể bạn thấy mình chưa giỏi, khả năng mình chưa cao. Không sao cả! Chỉ cần kiên trì, cố gắng không ngừng nghỉ, sau một thời gian bạn sẽ đạt đến trình độ mình muón theo, nhớ nhé!