Mấy nay, khi tư vấn, mình hay nhận được mấy câu hỏi vui vui từ mấy bạn sinh viên, sắp ra trường:

• Mấy anh senior trâu bò lắm hay sao mà lương ông nào ông nấy cao khủng thế ạ?
• Nghe nói mấy ông Full Stack cái gì cũng biết, trên thông Cờ Lao dưới tường Đép Ộp phải không ạ?
• Nghe kể công ty em có mấy ông senior cái gì cũng biết, code bay tóc không cần Google

Do vậy, hôm nay mình sẽ tự bóc phốt mấy ông Full Stack/Senior (trong đó có cả mình), mấy ổng không trâu cho như các bạn tưởng đâu nhe!

Full Stack không phải gì cũng biết!

Thông thường, khi tìm developer full-stack, các công ty thường có 1 số yêu cầu như sau:

• Thông thạo, biết code back-end (C#, Java, PHP, Ruby …), thiết kế API và Database
• Thông thạo, biết dùng 1 hoặc một số framework front-end (React, Angular, Vue hoặc JS thuần)
• Biết chút chút về các thứ linh tinh khác: Cloud, DevOps, System Architecture

Nói túm lại, full stack là phải biết nhiều thứ. Nhớ biết nhiều thứ, họ có thể code 1 chức năng từ đầu tới cuối, có thể giao tiếp với nhiều team khác nhau.

Bản thân mình có title là Full Stack, tập trung nhiều vào front-end (vì team ít front-end). Mình phải đi lăn lê với team design, năn nỉ team back-end khi cần API khó, la liếm mấy ông DevOps để xem hệ thống chạy thế nào.

Do vậy, Full Stack khá hữu dụng trong các công ty nhỏ, startup, vì họ có thể làm đủ thứ, nhiều thứ.

Tuy vậy, họ sẽ không thể có kiến thức sâu rộng về tất cả các mảng, mà chỉ tập trung 1 số mảng nhất định, biết sơ sơ các mảng còn lại. (Ví dụ mình code front-end bay tóc, back-end cũng chơi nhưng bắt mình đi deploy, setup server thì hơi bị phê hà…)

Đó là lý do mà đôi khi nhiều ông thuần Front-end, thuần Back-end, thuần DevOps lương cũng ngang ngửa Full Stack, mặc dù Full Stack thường biết cả 3 cái đấy các bạn nhé!

Senior cũng phải đi Google cả thôi!

Cách đây không lâu, anh DHH có đăng 1 bài về chuyện: dù ổng đã làm ra Ruby on Rails, nhưng giờ bắt viết thuật toán cơ bản này nọ thì anh bó tay, lúc nào cũng phải Google tìm code

Hưởng ứng trào lưu đó, các bác senior khác cũng vào “tự thú” một cách rất nhiệt tình.

Các bạn thấy đấy, có những con người ở tầm leader, làm ở các công ty khủng, chục năm kinh nghiệm, nhưng khi cần thì … vẫn phải Google như thường.

Bản thân mình, khi làm dự án bự, lâu lâu gặp lỗi hoặc code module mới vẫn phải Google hoặc mở lại code cũ xem đoạn này code kiểu gì. Việc Google chẳng có gì là đáng xấu hổ cả ahihi.

Câu hỏi đặt ra là: Đạt tới trình độ nào thì không cần Google mấy cái cơ bản nữa. Câu trả lời là … méo, não người chứ có phải ổ cứng đâu, làm sao nhớ hết được, chỉ cần nhớ cách Google là được ồi.

Vậy senior hơn junior cái gì?

Sau khi nghe bóc phốt, các ban hẳn cũng thấy mấy ông senior/fullstack cũng không “trâu bò” như giang hồ đồn đại. Vậy mấy ổng hơn senior ở cái gì? Tại sao mấy ổng lại được lương cao vậy??

Mình đã trả lời vấn đề này ở vài bài trước trong blog Sự khác biệt giữa senior và junior:

• Kinh nghiệm: Làm việc lâu hơn, bạn sẽ tiếp xúc được nhiều công nghệ hơn, nắm rõ về qui trình làm việc hơn, công ty cũng ít tốn thời gian đào tạo hơn.
• Khả năng kĩ thuật: Có cái nhìn tổng thể về hệ thống, kiến thức sâu rộng hơn về cách viết code. Khi gặp bug, nhờ kinh nghiệm, senior sẽ biết cách tiếp cận vấn đề một cách hệ thống, chứ không mò mẫm sửa đại cho nó chạy
• Thái độ và trách nhiệm: Senior là người dạy, là người lựa chọn công nghệ, đặt ra qui trình và cải tiến qui trình cho phù hợp. Senior biết những best practice (unit test, automation test, code review, CI/CD) và biết khi nào cần áp dụng chúng.

Quan trọng hơn, cả senior hay junior đều phải Google cả, Senior chỉ có kĩ năng Google giỏi hơn, tức là biết dùng từ khoá như thế nào để ra kết quả đúng, xem kết quả ở những trang nào tốt hơn thôi!

Tạm kết

Các bạn thấy đấy, nói gì thì nói, trở thành senior, thành full-stack cũng không phải là thứ quá phức tạp, ngoài tầm với, chỉ dành cho mấy ông “trâu bò”.

Bản thân họ cũng là con người, cũng như bạn, không biết thì Google, khó thì đi hỏi. Họ cũng có những thứ không biết, những điều cần học hỏi, cải thiện để tốt hơn thôi.

Do vậy, nếu bạn đặt mục tiêu muốn thành senior, các bạn chỉ cần cố gắng là được. Bạn cũng có thể xem vlog của Code Dạo về cách thành senior phía dưới nha.