1. Không sợ mắc lỗi

Tin mình đi, trong quá trình đi làm bạn sẽ phạm đủ lỗi lầm từ lớn đến nhỏ, không chỉ một lần mà còn rất nhiều lần.

Có thể kể ra một số “thiệt hại” mình đã gây ra từ hồi đi làm đến giờ:

• Hồi còn làm ở FPT Software, mình từng commit code khi test chưa đầy đủ, lúc khách hàng chạy thử chương trình và thấy lỗi, lục lịch sử commit ra đúng code của mình
• Hồi làm ở Lancaster, do háu táu chưa rõ requirement, mình từng mất nguyên 1 tuần để code ra 1 chức năng … hoàn toàn sai ý của Product Manager.
• Gần đây nhất, mình có sửa 1 dòng trong code lúc deploy hệ thống. Dòng code sai này… xóa sạch toàn bộ server (Azure App Service và Database) trong môi trường Staging, mình và CTO phải mất 2 hôm mới khôi phục lại được.

(Còn nhiều lắm, bạn nào tò mò có thể xem lại series Bóc Phốt Code Dạo nhé)

Không chỉ những bạn mới đi làm, chưa biết nhiều mới dễ dàng mắc lỗi; cả những senior nhiều năm kinh nghiệm cũng vậy.

Hẳn các bạn cũng biết Gitlab từng mất dữ liệu vì mấy bạn engineer … xóa nhầm, Amazon AWS cũng từng sập mất vài tiếng vì mấy bạn engineer chạy nhầm command.

Do vậy, đừng lo sợ chuyện mắc lỗi. Hãy trân trọng những lỗi lầm mình mắc phải, vì chúng sẽ giúp bạn rút kinh nghiệm, học cách cẩn thận hơn để phòng tránh chúng trong tương lại.

À quên, nếu bạn phạm lỗi một lần, đó không phải lỗi của bạn. Nhưng nếu bạn cứ lặp đi lặp lại lỗi đó nhiều lần thì nhớ xem lại nhé, coi chừng bị đuổi đấy!

2. Khiêm tốn, đừng quá tự tin

Như mình đã nói  ở trên, lỗi lầm trong ngành lập trình là không thể tránh khỏi. Do vậy, các bạn có thể tự tin vào trình độ của mình, nhưng đừng nên quá tự tin vào những việc mình làm, những dòng code mình viết ra.

Để tránh tình trạng quá tự tin vào bản thân, giảm lỗi khi viết code, giới developer đã nghĩ ra rất nhiều trò hay ho như:

• Pair programming, 2 người cùng code, cùng giải quyết vấn đề để giảm lỗi
• Bắt buộc code viết ra phải đi kèm unit test để chứng minh code chạy đúng
• Code viết xong, trước khi merge phải được review bởi 1 hoặc 2 developer khác.

Hãy luôn nghĩ rằng mình sai, mình có thể mắc lỗi. Mỗi khi thảo luận và đưa ra giải pháp, mình luôn hỏi là cách nào có vấn đề nào không ?Giữ thái độ khiêm tốn, bạn sẽ tránh được những sai lầm không đáng có .

3. Biết rằng con người quan trọng hơn  công nghệ

Như mình đã nói trong bài Thật ra code không quan trọng như bạn nghĩ đâu!, công nghệ chỉ chiếm một phần nhỏ trong thành công của một dự án (Trừ những dự án nặng công nghệ như Google, startup về AI, machine learning).

Bạn có thể lựa chọn công nghệ hiện đại nhất, tiên tiến nhất, nhưng nếu team không đoàn kết, không có qui trình làm việc rõ ràng thì cũng không làm được gì.

Hoặc team bạn có thể build ra một sản phẩm hết ý, nhưng team leader không thuyết phục được khách hàng sử dụng, hoặc team sales không bán được cho ai, sản phẩm hết ý đó cũng sẽ vứt xó.

Trải nghiệm qua nhiều dự án, các bạn sẽ nhận ra rằng thành công của một dự án/sản phẩm phụ thuộc nhiều hơn vảo yếu tố con người.

4. Nhận trách nhiệm, không đùn đẩy hay đổ lỗi

Là một developer tốt, nếu hệ thống của mình có vấn đề, các bạn nên … nhận trách nhiệm trước và tìm cách fix thay vì đùn đẩy hay đổ lỗi. Việc này sẽ giúp sếp đánh giá cao, đồng nghiệp tôn trọng bạn hơn.

Hồi còn ở FSoft, lúc mình lỡ commit code có bug do không test kĩ, BA bên Mĩ cố gắng tìm cho ra thủ phạm. Sau đó, mình và PM phải ngồi gọi điện qua bên đấy để giải trình và … nghe càm ràm.

Ở đây, thật ra lỗi không hẳn là của team mình, do chức năng vẫn còn đang develop, tester chưa test, khách hàng… phởn quá nên pull code về rồi build, chạy thử nên mới thấy lỗi. Thế nhưng, BA cứ đổ lỗi cho “thằng junior” mới vào code gây lỗi để làm vừa lòng khách hàng.

Ở công ty hiện tại của mình thì khác! Khi có lỗi, cả team sẽ nháo nhào lên … tìm cách fix trước. Đôi khi biết thủ phạm gây lỗi, đôi khi… không biết; nhưng team mình không bao giờ chỉ trích hay càm ràm, trách cứ gì người gây ra!

Thay vào đó, sau khi tìm ra nguyên nhân, sửa được lỗi, tụi mình bắt đầu tìm hiểu tại sao lỗi đó lại xảy ra, sau đó tìm cách khắc phục, đặt ra qui trình để hạn chế lỗi này trong tương lai.

5. Tò mò, thích tìm hiểu sâu vấn đề, ko tin chém gió

Thái độ cuối cùng mà một developer nên có đó là … tính tò mò.

• Developer tò mò sẽ không dễ dàng thỏa mản khi chỉ dùng công nghệ, mà sẽ tìm hiểu sâu để biết cách nó hoạt động.
• Developer tò mò sẽ nghịch thử công nghệ mới/hot xem chúng có gì hay ho, có thể học hay áp dụng vào dự án được không.
• Developer tò mò sẽ không tin cấp trên chém gió, không tin tưởng Code Dạo chém gió mà sẽ tự tìm hiểu, kiểm chứng lại.

Tính tò mò sẽ thôi thúc các bạn tìm hiểu cặn kẽ bản chất vấn đề, thôi thúc bạn tìm hiểu rộng về những công nghệ khác. Những điều này sẽ làm gia tăng kiến thức, nâng cao trình độ lập trình của bạn.

Kết

Mình đã chia sẻ về 5 thái độ mà lập trình viên nên có để thành công. Nếu muốn đọc thêm những chia sẻ của các lập trình viên khác, các bạn có thể xem tiếp bài viết Những mánh khóe “không bao giờ tiết lộ” của các lập trình viên vĩ đại nhé.