Dạo gần đây mình thấy có 1 cuộc thảo luận khá vui. Có nhiều người hay khuyên: Đi làm dev vài năm, có kinh nghiệm, lên senior rồi thì tha hồ mà deal lương nghìn đô!
Thế nhưng cũng có nhiều bạn kể rằng: Em đi làm cũng 3-4 năm rồi, mà sao vẫn chưa được lên senior, lương vẫn lèo bèo. Hoặc có vài ông senior giả cầy, 6-7 năm kinh nghiệm nhưng khả năng cũng chỉ hơn junior chút đỉnh.
Vậy, có phải cứ làm lâu, làm vài năm là sẽ lên được senior không? Số năm kinh nghiệm có phản ánh đúng trình độ của một developer hay không?
Anh em cùng đọc bài viết và suy ngẫm nhé!
Lại chuyện ngày xửa ngày xưa của 3 chàng dev
Ngày xửa ngày xưa, ở FPT, có 3 chàng developer mang tên HKT rất thân với nhau. Cả 3 đều đẹp trai, hiền lành, giỏi giang chăm chỉ. Mới ra trường, cả ba đều cùng vào làm junior dev cho Ép Tao Dê.
Thế rồi, định mệnh làm 3 người dần xa cách nhau:
- H làm ở Ép Tao Dê một thời gian, học hỏi được qui trình làm việc, cách review code, tổ chức dự án, học cứng C# và JS.
- Một năm sau, H nhảy qua công ty startup với vị trí mid-level, lương tăng gấp đôi. Qua công ty mới, H tìm hiểu cách build sản phẩm, thiết kế architecture, review và mentor cho junior
- 3 năm sau nữa, H nhảy dần lên senior/lên team leader/software architecture. Giờ H là cách tay đắc lực của CTO, chuyên lo hết vấn đề technical của công ty startup đó.
- K thì vẫn ở lại FPT. Sau một thời gian, thấy mình thích làm việc với con người hơn, K lẽo đẽo theo đuôi học tập kinh nghiệm mấy cha Team Lead, PM, Bu Lead
- Nhờ thủ đoạn, lộn, tài năng, sau 1 năm K đã lên được team lead, 2 năm đã lên được PM.
- Thừa thắng xông lên, K quản lý dự án rất tốt, dự án nào cũng đạt KPI, kịp tiến độ, ít OT, được cấp trên lẫn cấp dưới nể trọng. Con đường thăng tiến lên Manager, lên BU Lead rộng thênh thang
- T thì không được may mắn như 2 bạn. Vào FPT, T bị bắt làm công nghệ cũ, suốt ngày bị dí OT, bắt viết document, bị bọn Nhật chửi như con.
- Dự án và requirement thay đổi xoành xoạch, T vừa học xong web Web lại bị bắt làm Android, xong lại bị đưa đi làm sysadmin. Học được nhiều, nhưng mỗi thứ 1 ít
- Sau 3 năm, T vẫn làm dev cỏ, gì cũng biết mà chả biết gì sâu. T cũng thử đi phỏng vấn xin việc, nhưng chỗ nào cũng bảo … chưa đủ tầm mid level, nói chi senior!
Lâu ngày gặp nhau, anh em đi nhậu nói chuyện. T nhìn hai thằng bạn cũ, tự hỏi: Tại sao cũng làm 3-4 năm, thằng H thì làm software architecture, thằng K thì sắp lên BU Lead, còn mình vẫn chỉ là dev cỏ chưa được senior vậy??
Mà thôi, gấu mình ngực bự hơn gấu tụi nó là được rồi. Nghĩ vậy xong T không nghĩ nữa, cắm đầu nhậu tiếp.
Số năm làm việc !== Kinh nghiệm
Đọc tới đây, bạn có cảm thấy mình có nét gì giông giống H, K, hay T hay không?
Các bạn thấy đấy, tuỳ vào công việc và công ty, cùng làm việc 4 năm, nhưng lượng kinh nghiệm mà mỗi người thu được lại hoàn toàn khác nhau.
Có người kinh qua đủ mọi vị trí, trực tiếp trải nghiệm những khó khăn, qua đó dần trở nên giỏi hơn. Cũng có người làm việc vài năm, nhưng chỉ là lặp đi lặp lại những thứ mình đã từng làm, không học được gì mới.
Nếu không chịu thử thách bản thân mình, thử nhận thêm nhiều trách nhiệm, học hỏi thêm cái mới; thì 5 năm, 10 năm kinh nghiệm của bạn cũng chỉ là 1 năm kinh nghiệm, lặp đi lặp lại nhiều lần mà thôi!
Thế mới có chuyện nhiều người đi làm đã vài năm, chưa bao giờ được review code hay thiết kế hệ thống, không biết unit test hay logging, code convention hay best practice là gì. Thế thì nàm thao mà thành senior đươc!
Tạm kết
Nói túm lại, số năm kinh nghiệm chưa chắc đã phản ánh đúng năng lực, trình độ của bạn. Một năm lăn xả, học hỏi từ những người giỏi hơn, làm những thứ vượt ngoài khả năng, sẽ giúp bạn tiến bộ hơn nhiều so với 3-4 năm làm những công việc quen tay, lặp đi lặp lại.
Đừng chờ công ty tạo điều kiện để bạn lên senior, lên lead. Cũng đừng chờ may mắn giúp bạn được sếp để mắt đến!
Hãy chịu khó quan sát, theo dõi, học hỏi từ những đồng nghiệp, cấp trên. Nếu thấy ở một nơi quá lâu, không phát triển được gì, đừng ngần ngại nhảy việc, tìm kiếm cơ hội mới, tìm kiếm nơi để thể hiện khả năng thôi!
Chúc các bạn đọc xong bài này sẽ tự nghiệm ra được, bản thân mình thực tế có bao nhiêu năm kinh nghiệm, cần cố gắng bổ sung thêm những gì nhé!
Từ coder đến developer - Tôi đi code dạo 
Phải update câu chuyện cho mới mẻ hơn chứ :))
LikeLike
hi
LikeLike
Nếu nhọ như a tên T thì phải làm gì hả a?
LikeLiked by 1 person
Thì nhẩy việc chứ sao nữa giờ.
LikeLike
Hóng ké ạ. Em sắp ra trường, vừa mới hoàn thành thực tập và đang thử việc ở một công ty, cơ mà công ty dùng công nghệ ít phổ biến và không đúng cái em muốn học nên đang hoang mang quá
LikeLike
Cám ơn Hoàng vì những kiến thức hữu ích, Mình là T trong bài viết và bạn gái mình ngực cũng bự :v, mình sẽ quyết định nhảy việc như lời Hoàng khuyên
LikeLike
Như T thì có thể đánh theo hướng làm chuyên viên IT, phấn đấu manager/lead cho các cty tầm trung không thuộc mảng IT như xây dựng, thực phẩm, y tế,… (khoảng tầm 100-200 nhân sự) vì có kinh nghiệm lẫn kiến thức trong đa dạng lĩnh vực, từ web, mobile và đặc biệt là sysadmin. => Vì tuyển dụng ở các cty dạng này thường cạnh tranh ở chiều rộng chứ ít cạnh tranh theo chiều sâu.
Vì sao tôi có thể nói như thế vì đơn giản T y chang tôi, làm cho 1 cty Nhật 7 năm code C/C++ rồi lên winform, webform nhưng mỗi thứ 1 ít => pv làm senior thì toàn tạch vì tụi nó đòi hỏi level cao và sâu hơn, khá chán đời,
Ai ngờ đọc tuyển dụng đc có 1 cty xây dựng đang tuyển vị trí chuyên viên CNTT => pv thử thì thấy khá OK vì cty hiện chỉ đang cần 1 người control chỉnh sửa 1 số phần mềm đang có sẵn là 1 website (WordPress), 1 phần mềm eOffice (ASP webform), 2 phần mềm kế toán và chấm công tính lương cho công nhân (C# Winform). => Phỏng vấn OK, câu hỏi chỉ xoay quanh 1 số vấn đề kỹ thuật cơ bản, chỉ 1 số câu hỏi khó nhưng thuộc level mid, trả lời ko đc cũng ko sao cả => Cuối cùng được nhận vào mới 1 mức lương khá (chưa tới nghìn $ nhưng cũng cao hơn hẳn cty Nhật bóc lột như chó, và chính sách thưởng của cty mới thì hơi bị ngon là 10-12 tháng lương theo KPI :v ), vào đấy được trưởng phòng cho học thêm MCSA, CCNA, LPI 1 và 2 (theo định hướng và KPI của cty :D). Làm được 3 năm ở đấy, 1 năm đầu làm việc vớ vẩn, 2 năm sau được tham gia và 1 dự án triển khai ERP (xin được giấu tên :D) cho cty => sau dự án triển khai ERP đấy bản thân gần như hiểu hết nghiệp vụ doanh nghiệp từ kế toán đến xuất nhập khẩu, quản lý kho bãi … và quy trình/cách thức triển khai lên phần mềm => pv thử 1 số vị trí BA thì gần như đc nhận offer trong ngày đầu tiên luôn và tất nhiêm với mức offer giao động từ 1500$-2000$.
Sau đấy cơ hội đã đến khi đậu pv vào vị trí Trưởng nhóm Ứng dụng ở 1 cty thực phẩm cũng khá quy mô (khoảng 400-500 nhân viên) ngoài lương thưởng ra còn được chia cổ phần hằng năm cho lãnh đạo then chốt. 😀
Cái quan trọng là T phải biết mình điểm mạnh ở chỗ nào để mà đánh, vì như T thì ko thể đánh ở vị trí Senior kỹ thuật chuyên sâu, cũng ko đánh ở vị trí Lead Project (Vì ko đủ lanh lẹ để đá việc nên bị bắt viết document sấp mặt lol 😀 ), điểm mạnh duy nhất của T là hiểu rộng => thì nên đánh ở môi trường doanh nghiệp vì thay vì tuyển 4 men (2 sys, 2 app để backup) thì người ta chỉ cần tuyển 2 men biết cả sys lẫn app => tiết kiệm chi phí, tương tự với vị trí lãnh đạo, ai biết rộng hơn sẽ đc cân nhắc hơn.(vì ko phải ai ở các doanh nghiệp đó đủ kiến thức chuyên môn về IT để đánh giá sâu vào kỹ thuật :D), với thêm nữa vào các môi trường như kinh doanh or xây dựng thì kỹ năng mềm lên nhanh lắm, nhất là bên xây dựng, phù phép lắm các bạn ạ 😀 , vào làm 3 năm thôi, từ 1 chàng IT mộc mạc hiền lành giờ T đã cáo hơn rất nhiều, biết nhìn sắc mặt của sếp mà xin xỏ đẩy đưa 😀 , biết lúc nào nên bât lúc nào nên dạ vâng
LikeLiked by 3 people
Cảm ơn sự chia sẻ của tiền bối!!
LikeLike
Mình cũng hoang man quá , đang cố gắng làm phần mềm cho quen, vì hơn 30 mà kinh nghiệm lập trình chắc 1 năm chín tháng. Hi vọng sau này kiến thức rộng để làm được việc lớn. Giờ thì mình muốn train, học thêm cái mới thì ở đâu ạ?
LikeLike
ủa ủa anh T này là 1 năm kinh nghiệm ở 3 mảng khác nhau cơ mà? sao lại nói là 1 năm 3 lần???
LikeLike
Bài viết rất hay và đúng với dân IT .
LikeLike